To były afery! Pływający Saddam i kłopotliwa trumna

Pod koniec lutego 2003 roku zbieracz złomu w opuszczonych budynkach fabrycznych przy ul. Michałowicza w Bielsku-Białej znalazł bezpańską trumnę. Stała na czwartym piętrze, była wykonana z jasnego drewna i wypełniona trocinami. Nie była całkiem nowa, ale na pewno wcześniej nie użyto jej zgodnie z przeznaczeniem.

Mężczyzna zgłosił nietypowe znalezisko na policję. Funkcjonariusze nie ustalili właściciela trumny ani faktu, że pochodzi ona z przestępstwa, dlatego zgodnie z obowiązującymi przepisami postanowili oddać ją do biura rzeczy znalezionych.

Jednak w biurze prowadzonym przez Urząd Miasta wcale się do tego nie palili. - Nie mamy dla niej odpowiedniego magazynu. Nie możemy przyjąć rzeczy, jeśli nie przedstawia ona żadnej wartości. Trzeba także sprawdzić, czy trumna nie została porzucona z zamiarem wyzbycia się - bronili się urzędnicy.

Policja jednak obstawała przy swoim a trumna została zdeponowana w zakładzie pogrzebowym, ponieważ uznano, że są tam warunki do jej przechowywania.

W czerwcu 2001 roku wizerunek bielskiego ratusza pojawił się w reklamie piwa. Na rozwieszonych w mieście billboardach  zabytek zestawiono z marką jednego z popularnych piw. Samorządowcy uznali, że to nadużycie i byli oburzeni, że nikt nie zapytał ich o zgodę.

Warszawska agencja reklamowa, która przygotowała kampanię przekonywała, że nie chciała nikogo urazić. Wyjaśniała, że założeniem kampanii jest pokazanie, że produkt jest blisko związany z miejscem, w którym jest sprzedawany. Dlatego agencja wybrała 54 lokalne, charakterystyczne dla poszczególnych miast motywy i prezentowała je na billboardach w całej Polsce.

W Bielsku-Białej najciekawszy okazał się właśnie ratusz. Kłopot w tym, że piękna budowla jest także siedzibą władz miasta. I to najbardziej zabolało włodarzy. Protestowali zarówno radni z lewicy, jak i z prawicy.

W październiku 2002 roku Rajmund Pollak, ówczesny działacz bielskiej Ligi Polskich Rodzin, pozwał do sądu Guentera Verheugena, komisarza Unii Europejskiej ds. rozszerzenia. Poczuł się obrażony jego wypowiedziami o piciu w Polsce alkoholu. Poszło o słowa Verheugena wypowiedziane przy okazji ogłoszenia 10 krajów, które miały wejść do UE w 2004 roku: ?Znam polskie zwyczaje picia i sam padłem ich ofiarą. Radziłbym Polakom, by wypili tylko jeden kieliszek szampana lub wódki i zaraz wzięli się do roboty, bo jest jej mnóstwo?.

Pollak stwierdził, że ta wypowiedź znieważa i obraża godność Polaków. Domagał się publicznych przeprosin w pierwszym i drugim programie telewizji oraz we wszystkich ogólnopolskich gazetach. Ponieważ był wówczas kandydatem LPR do sejmiku wojewódzkiego, pozew wniósł w tzw. trybie wyborczym. Sąd nakazał mu dostarczenie adresu Verheugena, który działacz znalazł w internecie.

Unijny komisarz jednak na rozprawę nie przyjechał a sąd zdecydował się oddalić pozew, gdyż jego zdaniem wypowiedź Verheugena nie miała nic wspólnego z kampanią wyborczą.

Jesienią 2004 roku urzędników pracujących w bielskim ratuszu zaczęły prześladować dzikie wrzaski. Nie mogli od nich odpocząć nawet w ubikacjach! Okazało się, że jest to nowy sposób na ochronę zabytkowego ratusza przed gołębiami. Popularne ptaki nic sobie bowiem nie robiły z pięknych murów i bezczelnie traktowały ratusz jak toaletę, niszcząc odnowiony budynek.

Dlatego na ratuszu zamontowano aparaturę dźwiękową odstraszającą gołębie. Co chwilę było słychać odgłosy jastrzębi i pustułek, które są naturalnymi wrogami gołębi. Okazało się jednak, że bielskie gołębie na wrzaski drapieżników nawet nie zareagowały, bo żyjąc w mieście, nie znają swoich naturalnych wrogów.

Odgłosy drapieżników zmieniono więc na wrzaski, które miały być dla nich uciążliwe. Jednak i tym razem gołębie pokazały, że są wytrwałe. Siedziały dalej, a nawet przylatywały zainteresowane odgłosem. Za to mniej męstwa od gołębi wykazali urzędnicy, którzy składali wiele skarg na dzikie wrzaski za oknem. Dlatego z aparatury ostatecznie zrezygnowano.

Wiosną 2008 roku kierowcy przejeżdżający przez centrum Bielska-Białej mieli na czym zawiesić oko. Na murze remontowanego zamku Sułkowskich zawisł ogromny baner ze zgrabną modelką odzianą w kusy strój kąpielowy. Wybuchła afera.

Czujni bielszczanie od razu zauważyli, że baner zasłania nie tylko fragmenty zamkowych murów, ale także część przylegającej do niego kaplicy św. Anny. Co prawda kaplica od dawna nie pełni funkcji sakralnych, bo dzierżawiący ją Kościół polskokatolicki przeniósł się w inne miejsce, jednak wielu mieszkańców uznało, że powieszenie baneru z półnagą modelką w takim miejscu to niestosowny pomysł.

Bielski poseł PiS-u Stanisław Pięta mówił, że do jego biura trafiło tak wiele listów protestacyjnych, że postanowił napisać list do śląskiego urzędu marszałkowskiego, na którego utrzymaniu jest zamek. Zażądał ściągnięcia reklamy. - Roznegliżowana modelka pod krzyżem kaplicy to naprawdę nie jest dobre połączenie. Muzeum to obiekt kulturalny, powinno dbać o pewne standardy, a wygląda jak buda z piwem. Najpierw wisiały tam jakieś oleje, teraz modelka w bieliźnie - mówił poseł Pięta.

Ta afera wybuchła jesienią 2001 roku. Młodzi grafficiarze z Polski i Czech pomalowali wtedy mury oporowe wiaduktu kolejowego przy ul. PCK w Bielsku-Białej. Dostali na to zgodę Urzędu Miejskiego i PKP. Wśród malunków znalazła się trzymetrowa twarz bin Ladena. Portret w zamiarze miał być protestem przeciwko terroryzmowi.

Jednak graffiti wzbudziło trochę kontrowersji. Stanisław Pięta, dzisiaj poseł PiS, a wtedy bielski radny, chciał urządzić nawet pokaz usuwania graffiti właśnie na portrecie pod wiaduktem. Mówił, że ten portret wywołuje niezdrowe emocje.

Po kilku dniach burzliwych dyskusji między radnym i grafficiarzami portret został zamalowany przez nieznane osoby. Pięta zaprzeczał, że ma z tym cokolwiek wspólnego.

Bielscy grafficiarze uważali jednak, że jest inaczej i kilka miesięcy później rozwiesili w mieście naklejki zatytułowane Rozum poszedł w pięty. Widniał na nich portret Pięty w talibańskim nakryciu głowy.

Saddama Husajna w akwarium, kontrowersyjną pracę Davida Czernego, mogli zobaczyć w Galerii Bielskiej BWA w 2006 roku tylko nieliczni. Już następnego dnia po wernisażu została zdemontowana.

Praca ta była pokazywana w ramach wystawy Shadows of humor. Przykra sprawa, czeska wystawa. Naturalnej wielkości, realistycznie wykonana kukła ubranego tylko w slipki, skrępowanego Saddama Husajna pływającego w gigantycznych akwarium dla ryb to był pastisz Sharka Damiena Hirsta, który w podobnym akwarium umieścił rekina tygrysiego.

Po raz pierwszy pokazywana w Polsce praca Czernego wzbudziła ogromne zainteresowanie. Ale gdy dzień po wernisażu mieszkańcy przyszli do galerii, żeby ją zobaczyć, nie można było nawet wejść do sali z akwarium, bo drzwi były zamknięte. Popołudniu jednym śladem po Saddamie w akwarium był gruby wąż, przez który z akwarium wypompowywano wodę. Nieoficjalnie mówiono o tym, że praca Czecha nie spodobała się bielskim urzędnikom. Wystraszyli się skandalu, dlatego pracę zdążyli zobaczyć tylko zaproszeni na wernisaż.

Bomba wybuchła w 2004 roku na sesji bielskiej Rady Miejskiej. Prawicowy radny Józef Heczko zatroskał się o kondycję moralną mieszkańców miasta, zagrożoną wystawą Podsumowania Natalii LL w galerii BWA. Poszło o plakat do wystawy - zdjęcie artystki upozowanej na Śmierć. Radny doszukał się na nim obsceniczności. Sukienka Natalii LL uniosła się według niego za wysoko.

- Patrząc na ten plakat, nie chcę się zastanawiać, czy ta pani nosi bieliznę pod sukienką, czy nie. Młodzież oglądająca ten plakat ma na twarzy ironiczne uśmieszki. Starsi ludzie patrzą na to zasępieni - tłumaczy Heczko.

Z powodu tej afery opóźnione zostało nawet wydanie pierwszego tomu monografii artystki, bo radny żądał zbadania, czy nie ma w niej pornograficznych treści.

Zarówno wystawa, jak i książka, okazały się dużym sukcesem. Afera zamiast im zaszkodzić, przyniosła rozgłos.