Klub Gaja jest jedną z najstarszych organizacji pozarządowych w Polsce. W tym roku ekolodzy z podbielskich Wilkowic obchodzą 30-lecie działalności. Dzień w dzień upominają się o lasy, rzeki, powietrze i zwierzęta.
- Głęboki ekolog musi być wojownikiem. Ekologia jest zrozumieniem, że wszyscy potrzebują miłości, szczęścia i ciepła. To wyzwanie, przed którym stoimy codziennie. Idąc ulicami wielkich miast, stając się wegetarianami, broniąc własnym ciałem zwierząt i drzew, wybierając rower, uśmiechając się do przeciwnika - pisze w swoim manifeście Jacek Bożek, prezes Klubu Gaja.
Kiedy wszystko się zaczęło? Dzisiaj trudno byłoby wyznaczyć jakąś jedną dokładną cezurę. Może Klub Gaja narodził się wtedy, gdy nastoletni Jacek Bożek wykradł z wanny karpia przeznaczonego na wigilijny stół i pojechał pociągiem nad Jezioro Żywieckie, by ofiarować rybie wolność? Karp ledwo przeżył podróż dusznym pociągiem. Dzisiaj Bożek przyznaje: "to nie było mądre".
Początki sformalizowanego Klubu Gaja to na pewno schyłek komuny. Zaczęło się w 1988 roku od kilku topoli w centrum Bielska-Białej, które urzędnicy chcieli wyciąć pod budowę banku. Drzew postanowili bronić: Bożek, wtedy właściciel szkoły hatha-jogi, oraz poeta z Cieszyna Jerzy Oszelda. Wdrapali się na drzewa i zapowiedzieli, że będą siedzieć na nich aż do skutku. Od razu zrobiło się wielkie zbiegowisko - Świry! - pukali się w głowy przechodnie. Interweniowała policja, ale drzewa udało się ocalić.
W ciągu minionych 30 lat akcji w obronie drzew Klub Gaja zorganizował setki. O roli drzew mają także przypominać różne akcje edukacyjne, jak np. konkurs "Drzewo Roku".
archiwum Klubu Gaja
Działacze Klubu Gaja są pragmatykami. Wiedzą, że nie są w stanie sprawić, by ludzie na całym świecie przestali już teraz jeść mięso. Przekonują, że jeśli już jemy zwierzęta, to zadbajmy o to, by jak najmniej cierpiały. - Zwierzę nie jest rzeczą - przypominają na każdym kroku. To m.in. dzięki nim w Polsce w 1997 roku przyjęta został Ustawa o ochronie zwierząt.
Wyjątkowo dręczymy karpie, które trafiają potem na nasze wigilijne stoły. Trzymamy je stłoczone w malutkich basenach z o wiele za ciepłą dla nich wodą, nosimy w reklamówkach, nieudolnie próbujemy zabić w domu młotkiem. "Jeszcze żywy karp" to akcja Klubu Gaja, która ma zmienić nasz stosunek do karpia. Jeszcze w latach 90. wielu śmiało się z tego. Teraz coraz więcej osób jeśli już decyduje się na zakup karpia, to robi to w hodowli i prosi o zabicie ryby na miejscu, by oszczędzić jej zbędnych cierpień.
STEFAN ROMANIK
TOMASZ FRITZ
Od początku działacze Klubu Gaja upominają się także o prawa zwierząt cyrkowych. Przekonują, że tresura zmusza słonie, tygrysy czy wielbłądy, by zachowywały się niezgodnie ze swoją naturą. Dzikie zwierzęta przetrzymuje się w cyrkach w ciasnych klatkach lub na niewielkich wybiegach, to wegetacja. W 1991 roku do Bielska-Białej przyjechał cyrk ze Związku Radzieckiego z tresowanymi zwierzętami. Kilku działaczy Klubu Gaja weszło na cyrkową arenę. Usiedli na niej i zaczęli skandować: - Cyrk jest śmieszny nie dla zwierząt!
To był początek drogi w kierunku zmian. Cztery lata później prezydent Bielska-Białej wprowadził lokalny zakaz wjazdu cyrków z tresurą dzikich zwierząt na tereny miejskie. To było pierwsze miasto w Polsce, które zdecydowało się na taki krok. Dzisiaj takich miast jest wiele.
archiwum Klubu Gaja
Niby każdy wie, że bez wody nie ma życia, ale co z tego, skoro traktujemy rzeki, jeziora i morza tak, jak traktujemy. Źle. Ekolodzy z Klubu Gaja od lat alarmują, że polskie rzeki są w nieprzemyślany sposób przekształcane przez człowieka. Nie służą im przegradzanie zaporami, regulacja koryt czy betonowanie brzegów. To jest fatalne także dla nas samych, bo gdy przekształcamy rzeki, to wzrasta prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi.
Jedną z kampanii mających zwrócić na to uwagę był projekt "Teraz Wisła" informującą o zagrożeniach, jakie niesie budowa zapór wodnych w dolnym biegu Wisły. Ekolodzy chcą także inspirować ludzi do działania. Stąd np. "Zaadoptuj Rzekę", program zachęcający nas do brania spraw we własne ręce i zatroszczenie się o rzeki w pobliżu naszych domów.
archiwum Klubu Gaja
W kolejnych siedzibach Klubu Gaja zawsze były jakieś zwierzęta. Jeszcze w czasach, gdy siedzibą ekologów była bielska willą "Bajka", mieszkał tam pies witający wszystkich gości. Pies był już bardzo stary i chory, umarł. Gdy ekolodzy przenieśli się do nowej siedziby w Wilkowicach, pojawił się kot Kibic. Potrącił go samochód, pani, która go znalazła, nie było stać na jego leczenie. Klub Gaja zaoferował pomoc, kot został.
Ekolodzy ratują także konie. W Polsce na rzeź trafiają młode konie specjalnie hodowane na mięso, schorowane zwierzęta po ciężkich pracach polowych i leśnych, oraz te wykluczone np. z powodu kontuzji ze sportu. Ekolodzy już ponad 60 takich koni. Trafiły m.in. do organizacji prowadzących hipoterapię, małych gospodarstw rolnych i agroturystycznych.
Fot. Patryk Ogorzałek / Agencja Gazeta
Po tylu latach wspólnych działań Klub Gaja to zgrana ekipa. Wspiera ich także wielu wolontariuszy.
Jacek Bożek pasjonuje się teatrem. Jego partnerka Beata Tarnawa pracy korzysta z form malarstwa, sztuk wizualnych, scenografii. Efekty ich współdziałania są ciekawe.
archiwum Klubu Gaja
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze