Samotny jesion obroniony, trwa walka o Las Murckowski i drzewa w centrum Bielska-Białej. Gdyby nie mieszkańcy, wycięto by setki, jeśli nie tysiące drzew [ZDJĘCIA]

Kolejarze, przekonując, że zmuszają ich do tego przepisy i chodzi o bezpieczeństwo, wycinają drzewa rosnące przy torach. W Bielsku-Białej koleje chcą wyciąć drzewa rosnące na odcinku od dworca aż do końca ul. Sempołowskiej. Problem w tym, że drzewa rosnące przy torach to obecnie jedne z nielicznych, które jeszcze zostały w centrum miasta.

Na ich gałęziach są gniazda wielu ptaków, drzewa dają schronienie także innym zwierzętom, m.in. borsukom. W 2019 r., gdy okazało się, że koleje chcą wyciąć drzewa, ponad 4 tys. mieszkańców podpisało się pod petycją do władz miasta o ich ratowanie. Przy torach zawisły protestacyjne banery, odbyła się też pikieta pod ratuszem zorganizowana przez prężnie działającą grupę Bielszczanie dla Drzew. W całej Polsce odbywały się wtedy protesty przeciwko rzezi drzew przy torach. Zmieniono przepisy, wycinane mają być nie jak wcześniej drzewa rosnące w odległości do 15 m od torów, ale te rosnące w odległości 6 m.

Niestety, pomysł wycięcia kilkudziesięciu ponad 120-letnich drzew wzdłuż linii kolejowej w centrum miasta powrócił. Na początku grudnia do urzędu miejskiego wpłynął wniosek PKP w tej sprawie. Urząd wystąpił do SKO o wyznaczenie organu zastępczego, który podejmie decyzję. Pozwolenia mają wydać starosta bielski i burmistrz Czechowic-Dziedzic. Mieszkańcy zapowiadają kolejne protesty. Urzędnicy twierdzą, że także zrobią wszystko, by uratować drzewa.

Przy ul. Hadyny w Katowicach-Ligocie rosną dorodne drzewa. Mogły zostać wycięte, bo mają tu stanąć dwa bloki mieszkalne. O planach prywatnej firmy wobec działki u zbiegu ul. Hadyny i Ostrawskiej w katowickiej Ligocie pisaliśmy kilka razy. Inwestor dostał tzw. warunki zabudowy z urzędu miasta. Otworzyły one drogę do starań o pozwolenie na budowę. 

Jednocześnie firma złożyła do Urzędu Miasta w Katowicach wniosek o wycinkę jedenastu drzew. Chodziło o dwa jesiony, dwa dęby, lipę, cztery duże kasztanowce oraz dwie brzozy. Gdy o sprawie dowiedzieli się mieszkańcy i radni dzielnicowi, zaprotestowali. Zamówili też ekspertyzę, z której wynikało, że większość drzew w tym miejscu jest cenna przyrodniczo i powinny nadal rosnąć. W efekcie inwestor ogłosił, że zmieni projekt budynku. Dzięki temu osiem najbardziej wartościowych drzew nadal będzie tu rosło.

- Wyciąć trzeba tylko trzy drzewa - mówił Adam Lejman-Gąska, miejski radny KO, który również zaangażował się w ochronę drzew. Dodaje, że wycięte mają być dwa kasztanowce i jedna brzoza. - Przedstawiciel inwestora przekazał mi również informację, że w zamian za trzy wycięte drzewa posadzi siedemnaście nowych drzew. Przy czym siedemnaście z nich na terenie dzielnicy, a resztę przy nowych budynkach - dodaje katowicki radny. Poprosił mieszkańców Ligoty i Panewnik, by wskazali miejsca, w których należy posadzić nowe drzewa. Jak widać, protesty mieszkańców katowickiej Ligoty jednak się opłaciły się. Inwestor ostatecznie wycofał się z pomysłu wycinki większości drzew na działce, gdzie mają być wybudowane mieszkania. 

Na okazałym jesionie rosnącym na rogu ulic Słowackiego i Traugutta w Czechowicach-Dziedzicach pojawił się niedawno znak "X", który wzbudził niepokój mieszkańców. I słusznie. Zdrowe drzewo, którego pierśnica, czyli obwód na wysokości 1,3 metra, wynosi aż 205 centymetrów, zostało przeznaczone do wycinki. Dziewięć lat temu ktoś mocno okaleczył drzewo, przycinając gałęzie, jesion się odrodził. Jest w dobrej kondycji, nie zacienia żadnej działki, ale ma pecha rosnąć na środku chodnika i dlatego zaczął przeszkadzać któremuś z mieszkańców.

Bielski Zarząd Dróg Powiatowych wydał zgodę na usunięcie drzewa. W obronę jesionu zaangażował się burmistrz miasta Marian Błachut. Zaproponował, że gmina przebuduje chodnik i będzie monitorować stan drzewa. Miasto chce też usunąć część betonu rozsadzanego przez korzenie drzewa, dzięki temu jesion będzie otrzymywał więcej wody, a przechodniom nie będzie groziło potknięcie się na nierównościach. W obronie drzewa stanęły setki mieszkańców. Jesion nie zostanie wycięty.

Protest przeciwko planowanej wycince drzew w Lesie Murckowskim nie ustaje od kilku miesięcy. Mieszkańcy Katowic zebrali setki podpisów pod obywatelskim projektem uchwały w sprawie utworzenia użytku ekologicznego "Las Bukowy w Murckach". Chodzi o obszar o powierzchni 13,31 ha, na którym rosną ponad 150-letnie buki. Sprawę nagłośniło Stowarzyszenie Ochrony "Duchy Lasu". Teren, w sprawie którego protestują katowiczanie, jest pod kontrolą Nadleśnictwa Katowice. Leśnicy wyjaśniali, że chodzi jedynie o przerzedzenie terenu z drzew, które zwyczajnie się już zestarzały. - Rozumiemy, że temat prac hodowlanych na terenie Leśnictwa Murcki jest dla mieszkańców istotny, ale obecna forma śląskich lasów jest zasługą prac wielu pokoleń leśników - przekonywali leśnicy. Planowali wyciąć około 10 proc. drzew na terenie "Leśnictwa Murcki", a w miejscu wyciętych egzemplarzy posadzić nowe. Fachowo zwie się to wymianą pokoleń. 

Protesty społeczników i mieszkańców doszły do prezydenta Katowic Marcina Krupy. Ten zaczął rozmowy z Nadleśnictwem. - W ostatnich tygodniach w naszym mieście toczy się ważna dyskusja dotycząca Lasów Murckowskich. Ochrona dziedzictwa przyrodniczego Katowic to jedno z naszych najważniejszych zadań. Dlatego moją propozycją jest utworzenie tzw. zespołu przyrodniczo-krajobrazowego - mówi prezydent Krupa. Walka ochronę tego miejsca wciąż trwa. Padła nawet propozycja wprowadzenia tam rezerwatu przyrody. 

Przypominamy także jedną ze starszych akcji w obronie drzew. Działalność Klubu Gaja, jednej z najstarszych organizacji pozarządowych w Polsce zaczęła się 1988 roku od kilku topoli w centrum Bielska-Białej, które urzędnicy chcieli wyciąć pod budowę banku. Drzew postanowili bronić: Jacek Bożek, wtedy właściciel szkoły hatha-jogi, oraz poeta z Cieszyna Jerzy Oszelda. Wdrapali się na drzewa i zapowiedzieli, że będą siedzieć na nich aż do skutku.

Od razu zrobiło się wielkie zbiegowisko. - Świry! - niektórzy na ten widok pukali się w głowy. Interweniowała milicja, ale drzewa udało się ocalić. W ciągu 30 lat akcji w obronie drzew Klub Gaja zorganizował setki. O roli drzew mają także przypominać różne akcje edukacyjne, np. konkurs "Drzewo Roku".

Aeroklub Polski chciał wycinki drzew w okolicy lotniska Muchowiec w Katowicach. To teren w okolicy ul. Francuskiej i Zgrzebnioka po zachodniej stronie lotniska Muchowiec. Jego powierzchnia to ponad 47 ha i według szacunków rośnie tu od 47 do 95 tys. drzew. 

Przedstawiciele lotniska domagali się wycinki drzew lub usunięcia ich koron z obszaru "przeszkody". Mieszkańcy rozpętali w internecie protest, a urzędnicy poparli ich oburzenie. Władze Katowic zażądały dowodów, że drzewa faktycznie przeszkadzają. Wezwano lotników do uzupełnienia dokumentacji. Miasto życzyło sobie dostarczenia dokumentacji geodezyjnej każdego drzewa, które ma być usunięte. To bardzo trudny, jak i niemal niewykonalny proces. 

Przypomnijmy: gdy sprawa stała się głośna, przedstawiciel Aeroklubu Śląskiego mówił, że w rzeczywistości skala wycinki powinna być znacznie mniejsza niż ta opisana we wniosku. Padła też deklaracja o wynajęciu geodety, który miałby dokładnie wszystko pomierzyć, tak żeby straty drzew były minimalne. Póki co sprawa ucichła. 

Stadion AWF przy ul. Kościuszki w centrum Katowic wkrótce przestanie istnieć. Mieszkańcy centrum Katowic chcą wpłynąć na przyszłość tego miejsca. Uczelnia bowiem, przy pomocy miasta i państwa, wybuduje o wiele nowocześniejszy obiekt kilkaset metrów na południe. Jednocześnie okazało się, że uczelnia może sprzedać działkę przy ul. Kościuszki, gdzie znajduje się obecny stadion. AWF uzyskał nawet w urzędzie miasta decyzję środowiskową, która obecnemu lub przyszłemu właścicielowi działki otwierała drogę do starań o warunki zabudowy, a następnie pozwolenie na budowę. Z decyzji, którą wydał urząd miasta w Katowicach, wynika, że w tym miejscu będzie można wybudować siedem budynków z 462 mieszkaniami. Każdy dom ma mieć siedem kondygnacji naziemnych i jedną podziemną, w której będą m.in. parkingi na 252 samochody. 

Wtedy jednak zaprotestowało ponad 1,6 tys. mieszkańców centrum Katowic, którzy uważają, że budowa kolejnego osiedla w miejscu rekreacji i sportu to zły pomysł. Argumentów było wiele, większość z nich dotyczyła dodatkowej liczby samochodów, hałasu czy właśnie wycinki drzew. Katowiczanie podkreślali, że w centrum miejsc do uprawiania sportu nigdy nie jest za wiele. AWF zrezygnował ze starań o warunki zabudowy, a rada miasta podjęła uchwałę, że stworzy plan zagospodarowania dla stadionu i jego najbliższej okolicy. To plan przesądzi, co w miejscu stadionu będzie można wybudować. Uratowano też w ten sposób około 70 drzew przed wycinką. 

Spółka Tauron wnioskowała też swego czasu o wycinkę 28 drzew, które rosną pod linią wysokiego napięcia na pl. Grunwaldzkim i skwerze Gustawa Holoubka. Ewa Groń, rzecznik prasowy spółki Tauron Dystrybucja wyjaśniała, że wycinki drzew pod liniami są przeprowadzane ze względów bezpieczeństwa. Wrastanie konarów w linie oraz powalenia drzew i łamanie gałęzi podczas wichur to najczęstsze przyczyny przerw w dostawie zasilania i awarii energetycznych. 

Mieszkańcy i radni dzielnicowi Koszutki nie zgadzali się na takie działanie. Pod protestem podpisało się ponad 500 osób. Władze Katowic także nie podzielały argumentacji spółki w sprawie wycinki na Koszutce. Maciej Stachura, naczelnik wydziału komunikacji społecznej w katowickim Urzędzie Miasta informował, że plan wycinki oprotestował Zakład Zieleni Miejskiej, bo spośród 28 drzew wyznaczonych do usunięcia zaledwie w dwóch przypadkach wycinka jest zasadna. 

Potem miała się odbyć rozprawa administracyjna w Urzędzie Marszałkowskim, na której miała zapaść decyzja o wycince. Do rozprawy nie doszło. Spółka Tauron wycofała wniosek o wycinkę. Tauron raz jeszcze zweryfikował wniosek i odstąpił od niego. Tym samym sprawa jest na dobre zakończona na dobre.

Bielska Gościnna Dolina to jedno z najpiękniejszych miejsc w mieście. W 1996 roku naukowcy z Uniwersytetu Śląskiego zrobili tzw. waloryzację przyrodniczą Bielska-Białej. Zachwycili się podmokłą doliną ze starymi lipami i grabami o pomnikowych wymiarach, a także chronionymi roślinami, które tam rosną, takimi jak: pierwiosnka wyniosła, kalina koralowa, marzanna wonna.

Żyje tam też wiele ciekawych zwierząt, m.in.: sarny, lisy, jeże, ryjówki aksamitne, dzięcioły, różne gatunki sikor, a także salamandry i ropuchy szare. Uroku dolinie dodaje płynący przez nią strumyk, który rzeźbi malownicze jary. Dolinę chroni zespół przyrodniczo-krajobrazowy. To ulubione miejsce spacerów mieszkańców pobliskiego osiedla Karpackiego.

Każda próba ingerencji w to piękne miejsce wywołuje protesty. Gdy w 2012 roku okazało się, że pod topór ma pójść wiele rosnących tam drzew, mieszkańcy protestowali. Drzewa miały zostać wycięte w ramach prac nad przeciwpowodziowymi zabezpieczeniami. Pieniądze na nie dał Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, a Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej rozpoczął już niektóre prace. Część drzew zaplanowanych do wycięcia to te rosnące nad potokiem Kamienickim płynącym przez Gościnną Dolinę. Tysiące osób podpisało się pod protestem.

Ostatnio oburzenie wywołały porządki zrobione w rosnącym tam lesie. Wywieziono powalone drzewa, ścięto te pochylone nad ścieżkami, którymi chodzą ludzie. Mieszkańcy zaprotestowali, udało się ograniczyć skalę porządków.