Liczące zaledwie kilka tysięcy mieszkańców Jaworze znane jest z pięknych krajobrazów, ciszy i dobroczynnego klimatu. Status uzdrowiska już w 1862 roku nadał Jaworzu Śląski Urząd Krajowy w Opawie. Przyjeżdżały tu takie sławy, jak Maria Dąbrowska i Wincenty Pol. Kuracjuszy leczono m.in. borowinami, inhalacjami, hydroterapią. Miejscowość rozkwitła, powstały: park dla kuracjuszy, stylowe wille dla gości, kręgielnia. Kolejni właściciele Jaworza nie byli jednak zainteresowani kontynuacją uzdrowiskowych tradycji.
LUCEK CYKARSKI
Na początku XX wieku miejscowość straciła status uzdrowiska, a po jej dawnej świetności zostały tylko ślady. Urzędnicy postanowili wrócić do tradycji. Wybudowano tutaj m.in. tężnię. Chętni mogą spacerować wokół estetycznych budowli i wdychać lecznicze opary solanki.
Dosyć zapomniana, a niesłusznie, jest także Bystra Śląska w gminie Wilkowice. Z zachowanych dokumentów wynika, że niejaki dr Marian Szarewski w latach 30. minionego wieku prowadził trzy wille, które były nazywane "Uzdrowiskiem Szarewskiego". Miejscowy klimat bardzo sprzyjał m.in. leczeniu chorób dróg oddechowych, w tym gruźlicy, a piękna okolica zachęcała kuracjuszy do spacerów po górach.
Miejscowość ta popularna była także wśród mieszkańców pobliskiego Bielska, którzy przyjeżdżali tu na niedzielny wypoczynek. Dojeżdżali specjalnym pociągiem do Wilkowic, potem dorożki dowoziły ich do Bystrej. O dawnych czasach przypominają teraz m.in. akwarele Juliana Fałata, który mieszkał w Bystrej od 1910 roku aż do śmierci. Zobaczyć można je w muzeum malarza, "Fałatówce". Bystra to świetny punkt wypadowy do wędrówek, wybrać stąd można się np. na Klimczok.
MARTA BŁAŻEJOWSKA
Warto odwiedzić także 700-letnią Cisownicę (gmina Goleszów) na Śląsku Cieszyńskim. Nazwa miejscowości pochodzi od cisów. Cis pospolity dorasta do kilkunastu metrów, żyje nawet tysiąc lat. W średniowieczu wyrabiano z niego łuki, kusze i groty. Kiedyś rósł w pełnym słońcu na leśnych polanach. Gdy zrobiono z niego krzyż, na którym umarł Chrystus, ze wstydu przeniósł się do półcienia. Jest trujący - jego igły, kora i czerwone owoce zawierają toksyczny alkaloid - takynę. Według wierzeń ludowych kołek cisowy na dachu chronił przed piorunami, a wywar z niego leczył wściekliznę u ludzi i zwierząt.
Koniecznie trzeba zobaczyć Izbę Regionalną "U Brzezinów". Drewniany dom kryty dachówką, szeroko otwarta brama zaprasza do środka. W sieni wiadro z wodą, kosz pełen marchwi i kartofli. W kuchni stół przykryty ręcznie haftowanym obrusem, na nim wielki bochen chleba. Jest tak, jakby mieszkańcy gdzieś wyszli, ale za chwilę mieli wrócić. Izba powstała dzięki temu, że skrzyknęła się cała wieś. Państwo Brzezinowie przekazali odziedziczoną po dziadkach drewnianą chatę z 1923 r. Inni pogrzebali w schowkach, na strychach i przynieśli dary. Są wśród nich prawdziwe unikaty, jak choćby robiony ręcznie drewniany wózek inwalidzki z początku wieku, drewniany koń na biegunach, stuletnia pościel, zamykany na kłódkę pojemnik na smalec, cenne książki, dokumenty i fotografie. W Cisownicy mieszkają ewangelicy i katolicy, dlatego na jednej ścianie izby wisi portret Marcina Lutra, a naprzeciwko Matka Boska.
Kultowe schronisko na Skrzycznem, piękna Dolina Zimnika oraz największy pomnik śliwki w Polsce - to tylko nieliczne atrakcje Lipowej. Jest tutaj także miejsce, z którego turyści mogą podziwiać Żywiecczyznę, znajduje się w miejscowości Ostre. Jest tam tablica informacyjna oraz ławeczki. Z tablicy turyści dowiedzą się, że Ostre leży podnóża masywu Skrzyczne, a nazwa wsi pochodzi od jej położenia na ostrych stokach góry. Z miejsca, w którym utworzono punkt, rozpościera się widok na Beskid Mały z Łamaną Skałą następnie Beskid Żywiecki z najwyższym szczytem Babią Górą, a w dole na Kotlinę Żywiecką.
Położony na polsko-słowackim pograniczu Zwardoń swoje złote lata przeżywał w dwudziestoleciu międzywojennym. Był wtedy słynnym kurortem narciarskim. Kursował nawet specjalny pociąg dowożący do miejscowości warszawiaków. W dobrym tonie było zatrzymanie się tu na narty w drodze do Wiednia. Po wojnie Zwardoń także długo cieszył się renomą godnego polecenia zimowego kurortu. Tutejszy mikroklimat sprawia, że śnieg utrzymuje się tu długo. Grzechem jest z tego nie korzystać. Działa tutaj około 20 wyciągów narciarskich. Są między innymi kilkusetmetrowe, łatwe stoki, idealne dla dzieci stawiających pierwsze kroki na nartach.
Ale to miejsce atrakcyjne nie tylko dla narciarzy. Zwardoń to świetny punkt wypadowy do wędrówek po górach. Miłośników przyrody zachwyci rezerwat Butorza na północnych stokach Rachowca. Chroni przede wszystkim stare świerki, niektóre nawet 35-metrowe. W okolicznych lasach można się natknąć na tropy wielkich drapieżników: niedźwiedzi, wilków i rysi.
MAREK PODMOK?Y
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze